مطالعه اقلیم شناسی درختی درختان آزاد پارک جنگلی دلند استان گلستان

سابقه و هدف : طی چند دهه اخیر مطالعات اقلیم شناسی متعددی در نقاط مختلف جهان صورت گرفته است و محققین با روش های اقلیم شناسی درختی اطلاعات اقلیمی موجود در حلقه های رویشی درختان را استخراج و از آن برای بازسازی تغییرا ت اقلیم در گذشته استفاده کرده اند. هدف از انجام این تحقیق بررسی ظرفیت چوب درختان آزاد در بازسازی دما و بارندگی با استفاده از کرنولوژی های پهنای حلقه رویشی و مساحت حفرات آوندی می باشد. مواد و روش ها : در این تحقیق کرنولوژی های پهنای حلقه و مساحت حفرات آوندی درختان آزاد ساخته شد. برای این منظور با استفاده از مته رویش سنج سوئدی 20 مغزه درخت (core) از درختان سالم استخراج شد، نمونه ها بعد از مراحل آماده سازی و استفاده از تکنیک گچ سفید و ماژیک مشکی توسط اسکنر با قدرت تفکیک 4800 dpi(dot per inch) اسکن شدند. بعد از اسکن کردن نمونه ها توسط نرم افزار ایمیج جی(Image J) پهنای حلقه و مساحت حفرات آوندی نمونه ها اندازه گیری شد. سپس در محیط اکسل سری های زمانی پهنای حلقه و مساحت حفرات آوند ترسیم و این سری ها با روش فریتز(1976) استانداردسازی شد. ویژگی های کرنولوژی های ساخته شده شامل میانگین حساسیت، ضریب خود همبستگی درجه اول، سیگنال جمعیت و ضریب تطابق محاسبه شد، سپس ضرایب همبستگی کرنولوژی ها با داده های دما و بارش ایستگاه هواشناسی مجاور رویشگاه محاسبه و از این همبستگی ها برای بازسازی دما و بارش استفاده شد. برای بازسازی از روش تقسیم داده ها ((split – sample calibration verification استفاده شد و برای بررسی اعتبار بازسازی از آماره های ساین تست و کاهش خطا استفاده شد. یافته ها: آنالیز همبستگی ها نشان داد که در مقیاس سالانه پهنای حلقه و مساحت حفرات آوندی با بارش سال قبل از رویش همبستگی مثبت و معنی دار دارد، در مقیاس فصلی پهنای حلقه با بارش پاییز و بهار سال قبل و سطح آوند با بارش پاییز سال قبل همبستگی مهم و معنی دار دارد. در مورد دما، همبستگی منفی و مهم دمای مرداد سال قبل با پهنای حلقه و مساحت آوند ها مشاهده شد. نتایج حاصل از بازسازی دما و بارش با استفاده از تغییرات پهنای حلقه و سطح آوند نشان داد که بازسازی بارش بهارسال قبل از رویش با استفاده از کرنولوژِی پهنای حلقه و بازسازی پاییز سال قبل از رویش با استفاده از کرنولوژی سطح آوند در این منطقه امکان پذیر می باشد اما بازسازی دما موفقیت آمیز نبوده است. نتیجه گیری : به نظر می رسد درارتفاعات پایین بازسازی بارش با استفاده از سری های زمانی استاندارد شده تغییرات پهنای حلقه و مساحت حفرات آوندی موفقیت آمیز باشد اما بازسازی دما شاید با کمک دیگر فاکتور های حلقه مانند حداکثر دانسیته چوب پایان یا پهنای چوب پایان موفقیت آمیز باشد. همچنین در این مناطق تاثیر اقلیم سال قبل بر رویش موثر تر از اقلیم سال جاری بوده و در این میان اثر بارش نسبت به دما مهمتر است.